Шар Планина е една од нашите најубави планини. Таа се простира во крајниот западен дел од нашата држава и високо се издига над полошката котлина. Поледниве години се погласни се поборниците оваа планина да биде прогласена за национален парк за да се зашува нејзината природна убавина и богатството на флора и фауна. Во продолжение запознајте се со некои интересни податоци за овој наш планински бисер, кои се потенцирани од пријателите на Шара.
МЕСТОПОЛОЖБА
· Највисокиот врв на Шар Планина е Титов Врв
· Се до крајот на XIX век се сметало дека Шар Планина, со врвот Љуботен е највисока планина на Балканот.
· Во антиката, Шар Планина била позната како Scardus.
· Најниската температура измерена на Попова Шапка е -23,7°C, а највисоката 30,6°C.
· Во просек, на Попова Шапка се јавуваат 149 денови со снег (септември-мај/јуни).
· Шар Планина е единствен масив во Европа каде што може да се оди 95 километри, од Љуботен до последниот врв кој се вика Расангул, и во ниеден момент да не се спуштите под 2200 метри надморска висина.
· Под подножјето на Шар Планина низ векови настанувале и се развивале различни религии од кои доминираат исламската и православната религија.
· Највисок врв е Титов Врв (2748 m), а планината се одликува со голем број врвови кои се издигнуваат над 2000 м.
· Шар Планина е долга 80 километри и 30 километри широка.
ВОДА
· Шар Планина е трета по ред на Балканот по бројот на глацијални езера.
· Од највисоките делови на Шар Планина кон дното на Полог се спуштаат голем број слапови и водопади, од кои најмарканти се оние на Вратничка река.
· Најголемата вардарова притока, Пена, се создава на Шар Планина. Речиси сите реки на оваа планина припаѓаат на сливното подрачје на реката Вардар.
· Најголемо езеро на Шар Планина е Боговинското езеро. Неговата длабочина изнесува 4-5 м.
· На Шар Планина има околу стотина извори, од кој највисоко се наоѓа изворот во циркот на Големото Езеро (2.460 м)
· Шар Планина е трета по ред на Балканот по бројот на глацијални езера, кој изнесува 30, од кои 21 се постојани.
· Во изворишниот дел на Боговинска Река на Шар Планина, се наоѓа фосилизиран карпест глечер со должина околу 1,5 км.
ФЛОРА
· На Шар Планина се застапени скоро сите вегетациски појаси што се среќаваат во Македонија.
· Шумите на Шар Планина растат до 1700 метри надморска висина, а над нив почнуваат пасиштата кои заземаат околу 550 километри квадратни и застапени се во јужниот дел на планината . Со овој факт се докажува зошто толкму од овој регион произлегуваат најквалитетните млечни производи.
· На централна Шар Планина во субалпскиот појас се среќаваат единствените смрчеви шуми во Македонија.
· Флората на Шар Планина, според моменталните податоци, брои над 2000 видови васкуларни растенија, што е повеќе од половината флора на цела Македонија. Околу 200 од овие видови се ендемични и субендемични.
· На Шар Планина до сега се откриени околу 700 вида на силикатни алги – дијатомеи. Овие видови укажуваат на чисти води со низок степен на загадување.
· Колку помала височина – толку поголем број видови на алги, колку поголема височина – толку повеќе екстремно ретки видови.
· Во моментов, од Шар Планина се познати околу 365 габи. Околу 80 од овие видови може да се користат за човекова исхрана, а 18 се сметаат за значајни од аспект на биолошката разновидност.
ФАУНА
· На Шар Планина има околу 167 видови дневни пеперутки, што е 83% од фауната на дневните пеперутки на Македонија.
· До сега, на Шар Планина се откриени 40 видови скакулци, што се претпостаувуа дека е половина од реалната бројка. Од нив, 7 се субендемити (ендемити кои имаат голем ареал на распростанување, односно не се локални).
· Од тврдокрилците, најзначајни се тркачите, кои се застапени со 140 видови, од кои 41 се еднемични за Шар Планина.
· Фауната на копнени полжави е застапена со 49 видови, од кои 5 се шарпланински локални ендемити, а уште 11 се балкански ендемити.· Рибите на Шар Планина се слабо проучени, но се
· Рибите на Шар Планина се слабо проучени, но се знае дека популацијата на поточната пастрмка е под силен антропоген притисок, бидејќи е подложена на спортски риболов со нелегални методи на ловење.
· Од вкупно 15 видови на водоземци во Македонија, 12 се среќаваат на Шар Планина, а 5 од нив се строго заштитени видови според Конвенцијата за зачувување на европските диви видови и станишта (Бернска Конвенција).
· На Шар Планина се регистрирани 18 видови на влекачи, што е половина од вкупниот број во Македонија, од кои 13 се строго заштитени. Меѓу нив најзначајна е остроглавата лутица, која е класифицирана како загрозена на светската црвена листа.
· Орнитофауната (фауната на птици) на Шар Планина е застапена со повеќе од 130 досега забележани видови, од кои дури 96 се строго заштитени, а за 22 видови е потребно спроведување мерки за нивна заштита. Најинтересен е крексот – вид загрозен во Европа.
· Во минатото, на Шар Планина се забележувале денес исчезнатите брадест и црн мршојадец, како и повеќе видови орли и соколи. Од мршојадците денес се забележува само белоглавиот, кој не гнезди на планината туку доаѓа во летните месеци во потрага по храна.
· Значајни белези за Шар Планина се и локалната раса куче – шарпланинец, како и овцата шарпланинка.
· На Шар Планина се регистрирани 45 видови цицачи, од вкупно 78 во Македонија. 5 од нив се класифицирани како загрозени. Од најголемо значење е заштитата на балканската полјанка, кафеавата мечка, балканскиот рис и дивокозата. Балканскиот рис е силно загрозен и мал број единки успеале да опстанат само во јужните делови на Шар Планина.
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon