„Качи се на планина и слушни што ќе ти рече“. Планините во нас можат да побудат силни чувства, кои пред стотина години ги откри Џон Мјур. Нивната величенственост во нас предизвикува голема восхит, нивната природа не опејува, а мирот не опушта. Секоја година милиони луѓе одат на планина за да уживаат во преубавите погледи кои не опуштаат. „Планините се предмет на вечно весхитување и инспирација на секое друштво и култура“, изјави Клаус Тоепфер, извршен директор на програмата за Обединетите нации.
Но и планините не се тоа што беа некогаш
Нивната непристапност со векови во голема мера ги заштитила од прекумерна експлоатација. Сепак, планините сега се во опасност. „И овие последни области од непроменетата природа брзо исчезнуваат поради развојот на земјоделството, инфраструктурата и влијанието на некои од другите штетни фактори за нив“, се наведува во една изјава на Обединетите нации.
Планинските области отстрануваат голем дел од Земјината кора. За природните ресурси на овие области зависи половина од светското население. Планините се дом на милиони луѓе. Тие ни даваат многу повеќе од една прекрасна идилична сцена чија убавина го одзема здивот. Ајде да видиме што е тоа.
Зошто се важни планините
ОТПАДНИТЕ ВОДИ. На планините извираат најголемите реки на светот и поголемиот дел од водата на Земјата доаѓа со нив. На пример, двете големи реки во Северна Америка, Колорадо и Рио Гранде, водата главно произлегува од планинскиот ланец Стењак. Во јужна и источна Азија, каде живее околу половина од светското население, повеќето од жителите добиваат вода од огромните планински масиви на Хималаите, Каракорам, Памир и Тибет.
„Планините, тие водени кули на светот, се клучни за опстанокот на животот на Земјата и за доброто на сите луѓе“, објаснува Клаус Тоефер, додавајќи: „Сè на највисоките планински врвови се одразува на животот во низините, реките и езерата, па дури и и во морето“. Во многу делови од светот, планините во зима го задржуваат снегот, така што во пролет и лето полека ја ослободуваат својата полна влага. Дури и во сувите области на светот наводнувањето со вода често доаѓа од оддалечените планини каде што се топи снегот. Шумите на планинските падини, како сунѓери апсорбираат и задржуваат дожд за да не предизвикуваат катастрофални поплави, но полека течат во реките.
Станици на растителен и животински свет и чувари на биолошките различности
Незнаењето и неповолните услови за земјоделството влијае на фактот дека луѓето биле помалку населени во планинските области. Благодарение на ова, планините останаа засолниште за многу растителни и животински видови кои можеби се изумрени во низинските области. На пример, 4500 растителни видови растат во Националниот парк Кинабалу, Малезија, кој е помал од Њујорк. Ова е повеќе од 25 проценти во споредба со бројот на растителни видови кои растат низ САД. Опстанокот на големите панди во Кина, кондорите на Андите, мечките во Централна Азија и многу други видови им се заканува изумирање, а тоа исто така зависи од опстанокот на планинските живеалишта.
Рекреација и убавина
Планините се чувари на природната убавина. Скриените водопади, ледничките езера и преубавите падини се едни од најубавите пејзажи на светот. Затоа, не е изненадување што 30 проценти од сите заштитени подрачја на планетата Земја се наоѓаат во планинските области и овие места станаа омилени туристички дестинации.
Милиони посетители од целиот свет доаѓаат дури и во многу далечени национални паркови. На пример, многу луѓе се подготвени да отпатуваат подалеку да ја видат планината Меккинли, највисоката планина во Северна Америка, која се наоѓа во националниот парк Денали во Алјаска.
Многумина одат во долината на Големата војна за да им се восхитуваат на прекрасните планини Килиманџаро и Меру или да ги гледаат огромните диви стада на дивиот свет што живее во областа помеѓу овие две импресивни планини. Иако многу планински заедници имаат корист од овој огромен прилив на туристи, нивното неконтролирано доаѓање може да го загрози опстанокот на овие кревки екосистеми.
Извор: /tourguide.mk/
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon