Белиот бор (Pinus silvestris) е еднодомно дрво со височина до 30 м и дијаметар 1 м. Крошната е правилна, пирамидална во млада возраст со растечки нагоре гранки распределени во пршлени, а кај старите дрвја добива изразено неправилна, заоблена, често форма на чадор. Кората во горниот дел на стеблото е жолтеникаво-кафеава и се одвојува на тенки, ципести лушпи. Во долниот дел на стеблото е темно- сива, длабоко напукана, обоена во црвено во пукнатините и се одлепува на долгнавести, неправилни плочки. Младите гранки се зеленикави, а покасно сиво-кафеави. Игличките се собрани по две во снопчиња, сиво-зелени по боја, долги од 4 – 7 см, засукани околу својата оска и малку искривени.
Обично опстојуваат на гранките до три години. Цветовите се еднополови, собрани во соцветија. Машките реси се жолти, јајцевидни и долги околу 1 см. Шишарките се појавуваат единечно или по две – три во пршлен. Младите се пурпурно-црвени и исправени, а зрелите сиви до зеленикаво-кафеави. Семињата се ситни – 5 мм долги и 2 мм широки.
Биолошки карактеристики и размножување:
Цвета во април – мај. Шишарките созреваат за две години. Исклучително витален вид дрво со голема способност за размножување. Се размножува со семе. Искористувањето не влијае негативно врз репродуктивниот потенцијал и процесите на возобновување на растението. Нема потреба од систем на ротација и ограничувачки проценти во експлоатацијата.
Распространетост:
Растението се среќава во Европа, северна Азија, Кавказ. Распространето на планините Голак и Влаина, при што поголемиот дел од шумите се од вештачко потекло. Природните шуми зафаќаат површини во планините над 800 м.н.в. Тоа е еден од видовите со најголемо значење за шумското стопанство. Достигнува до 2000 м.н.в.
Во медицината се користат:
Млади пупки – Pini turio, иглиците или листовите Pini folium, како и смолата.
Берба:
Пупките се берат од февруари до април кога се големи од 3 до 5 см. Сушењето е на обична температура, а можат да се сушат и во сушари на температура до 400⁰С. Се чуваат во хартиена амбалажа. Пупките имаат ароматичен, балзамичен мирис, како и горчливо ароматичен вкус. На површината имаат многу смола.
Хемиски состав:
Испитувањата покажаа дека содржат доста смоли, горчливи материи, танини, шеќери и тоа пинитол кој претставува изомер на манитолот. Пупките содржат доста минерални материи, а најмногу етерно масло до 30%. Етерното масло е богато со алфа пинен, бета пинен, кадинен, лимонен, борнеол, естри, алкохоли и силвестре. Листот содржи витамин С, витамини од групата на В комплекси витамин К. Витамин С содржи од 100-200 мг. Листот содржи каротини, а е богат со хлорофил. Во некои земји се користи и кората која содржи од 20-50% танини.
Лековити својства:
Белиот бор е многу ефикасен лек за лекување на градни болести. Делува силно противвоспалително, а делува и експекторантно односно го олеснува искашлувањето. Поседува и антимикробно дејство, како и антисептички својства. Интересно е дека внесувањето во затворен простор доведува до освежување на воздухот и негово дезодорирање.
Се користи против бронхит, кај туберкулозни болни, кај пациенти болни од бронхијална астма, како и при воспаление на грлото. Интересно е кога се врши инхалирање и тоа на лекови добиени од лисја, смола, пупки и етерното масло успешно може да се лекуваат воспалени синуси и крајници. Белиот бор делува и диуретично, го зголемува мокрењето, а ефектот се должи на етерното масло.
Постојат лекови Rovachol и Rovatin кои се користат за растворање на камен во бубрезите. Боровата смола Pix pini се употребува надворешно, како средство за премачкување на местата каде има појава на ревматизам, ишијас и невралгија. Кај ревматичните заболувања доаѓа до загревање на заболеното место и делува рубифасциентно. Се користи исто така за лекување на кожни болести (шуга, егземи, псоријаза), како и за лекување на рани. Сите делови од белиот бор кои содржат етерично масло и смола се користат како средство за инхалација, дезодоризација и озонизација.
Лекови:
Од борот може да се направат многу лекови во домашни услови за лекување на реуматски и кожни заболувања доволно е во када со топла вода да се стават борови пупки и лисја и да се стои во таа вода. Чај од пупки од бор и од борови листови се припрема како инфуз.
Една супена лажица се става на 300 мл врела вода, кисне 20-30 минути, се зема трипати по една винска чаша на ден засладена со мед.
Во зимскиот период овој чај е многу корисен бидејќи содржи витамин С, го подобрува имунитетот и успешно го припрема организмот против сезонските зимни заболувања. Може да се направи и боров мед. 100 г пупки од бор се ставаат во 500 г врела вода, треба да стои 1-2 часа и умерено да се загрева. Кога ќе се згусне се цеди и се меша со 1 кг мед. Се зема 4 пати дневно по една кафена лажица.
Претставува многу добар лек за градни болести. Надворешно од борот може да се користи боровиот катран кој се добива истовремено и од црниот бор и тоа за лекување на шуга, егземи и рани. Во аптеките се изработува и терпинско масло како 20% раствор кој се користи за лекување на градни болести и за бубрежни заболувања. Но и локално претставува стар лек за лекување на рани, чиреви, апцеси.
Борот во вондредни услови во секое време од годината можеме да го набереме свеж и од него да припремаме топли напитоци кои ќе го подобрат имунитетот и здравствената кондиција на организмот. Доколку во некоја просторија се чувствува непријатен мирис доволно е на шпоретот или во сад со врела вода да ставите листови и пупки од бор, целиот простор ќе добие арома и пријатна миризба на терпентин.
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon